اینترنت اشیا ( Internet of Things یا IoT ) به شبکه‌ای از دستگاه‌ها و اشیایی اشاره دارد که با استفاده از فناوری‌های ارتباطی مانند اینترنت به یکدیگر متصل هستند و می‌توانند اطلاعات را دریافت و ارسال کنند. این اشیاء شامل دستگاه‌هایی مانند حسگرها، لوازم خانگی، ماشین‌آلات صنعتی، وسایل نقلیه و سایر وسایل هستند که با اتصال به اینترنت قابلیت دریافت و ارسال داده‌ها را دارند. با استفاده از این فناوری، این دستگاه‌ها قادر به جمع‌آوری داده‌ها، پردازش آن‌ها و انجام تصمیم‌گیری‌های هوشمند هستند.
این فناوری، به دلیل ارتباط مداوم و هوشمندانه بین دستگاه‌ها و سیستم‌ها، قابلیت ایجاد تغییرات بزرگی در زندگی روزمره افراد و همچنین صنایع مختلف را دارد. از کاربردهای اینترنت اشیا می‌توان به خانه‌های هوشمند، شهرهای هوشمند، مدیریت انرژی، و صنایع تولیدی اشاره کرد.
نقش اینترنت اشیا در خانه‌های هوشمند
یکی از مهم‌ترین کاربردهای اینترنت اشیا، در حوزه خانه‌های هوشمند است. در خانه‌های هوشمند، دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف به اینترنت متصل می‌شوند و به کاربران امکان می‌دهند تا کنترل کاملی بر روی تجهیزات و وسایل خانه داشته باشند. به‌عنوان مثال، با استفاده از این فناوری می‌توان چراغ‌ها، سیستم‌های تهویه مطبوع، دوربین‌های امنیتی، و لوازم خانگی مانند یخچال و تلویزیون را از راه دور کنترل کرد. این تکنولوژی باعث افزایش کارایی، کاهش مصرف انرژی و بهبود امنیت خانه می‌شود.
نمونه‌های استفاده از اینترنت اشیا در خانه هوشمند
سیستم‌های روشنایی هوشمند: کاربران می‌توانند با استفاده از تلفن همراه یا دستیارهای هوشمند مانند Amazon Alexa، چراغ‌های خانه را کنترل کنند. این سیستم‌ها قابلیت تنظیم نور و روشن یا خاموش کردن چراغ‌ها به‌صورت خودکار را دارند.
سیستم‌های تهویه مطبوع هوشمند: با استفاده از ترموستات‌های هوشمند مانند Nest، کاربران می‌توانند دمای خانه را از راه دور تنظیم کنند و به‌طور خودکار میزان انرژی مصرفی را کاهش دهند.
سیستم‌های امنیتی هوشمند: دوربین‌های متصل به اینترنت و حسگرهای امنیتی می‌توانند از طریق تلفن همراه یا دستگاه‌های دیگر به کاربر هشدار دهند و تصاویر زنده را ارائه دهند.
نقش اینترنت اشیا در تجهیزات اسکادا (SCADA) و اتوماسیون
اینترنت اشیا نقش کلیدی در سیستم‌های اسکادا (SCADA) و اتوماسیون صنعتی دارد. سیستم‌های اسکادا از حسگرها و دستگاه‌های کنترل‌کننده برای نظارت و مدیریت فرآیندهای صنعتی استفاده می‌کنند. اینترنت اشیا امکان تبادل داده‌های بلادرنگ بین دستگاه‌ها و سرورها را فراهم می‌کند که این داده‌ها می‌توانند برای تحلیل و بهبود کارایی سیستم استفاده شوند.
مثال‌هایی از تجهیزات مرتبط با اینترنت اشیا در اسکادا و اتوماسیون
کنترلرهای منطقی قابل برنامه‌ریزی ( PLC ): کنترلرهای PLC مانند S7-1500 زیمنس یکی از مهم‌ترین ابزارهای اتوماسیون صنعتی هستند. این کنترلرها با استفاده از حسگرهای مختلف به جمع‌آوری داده‌ها از فرآیندهای صنعتی پرداخته و دستوراتی را برای کنترل دستگاه‌ها صادر می‌کنند. S7-1500 یکی از مدل‌های پیشرفته زیمنس است که با پشتیبانی از پروتکل‌های IoT، قابلیت اتصال به اینترنت و انتقال داده‌ها را فراهم می‌کند.
سیستم‌های مانیتورینگ بلادرنگ: اینترنت اشیا امکان مانیتورینگ بلادرنگ دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی را فراهم می‌کند. این سیستم‌ها می‌توانند داده‌های حسگرها را به سرورهای مرکزی ارسال کنند و کاربران قادر به مشاهده وضعیت سیستم در هر لحظه خواهند بود. به‌عنوان مثال، یک سیستم مانیتورینگ سطح آب می‌تواند از طریق اینترنت اشیا داده‌های سطح آب را به‌صورت لحظه‌ای ارسال کرده و در صورت بروز ناهنجاری، هشدار دهد.
پایگاه‌های داده ابری: سیستم‌های اسکادا با استفاده از اینترنت اشیا قادرند داده‌های مربوط به تجهیزات و دستگاه‌ها را به‌صورت مستقیم به فضای ابری ارسال کنند. این داده‌ها سپس می‌توانند برای تحلیل‌های پیشرفته، پیش‌بینی خرابی‌ها و بهینه‌سازی فرآیندها مورد استفاده قرار گیرند.
تصمیم‌گیری‌های هوشمند
IoT با توانایی اتصال دستگاه‌ها و سیستم‌ها به یکدیگر، تغییرات بزرگی در حوزه‌های مختلف از جمله خانه‌های هوشمند و سیستم‌های اتوماسیون صنعتی به وجود آورده است. با کمک Internet of things، فرآیندها بهبود یافته، هزینه‌ها کاهش یافته و کارایی افزایش یافته است. در تجهیزات اسکادا و اتوماسیون نیز، استفاده از کنترلرهایی مانند S7-1500 زیمنس، نقش بزرگی در ارتقاء اتوماسیون و کنترل صنعتی ایفا می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از داده‌های بلادرنگ، تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری داشته باشند.
