در دنیای امروز، نرم افزار اسکادا و مانیتورینگ و کنترل صنعتی نقش بسیار مهمی در نظارت بر فرآیندهای تولیدی، زیرساختهای انرژی و شبکههای توزیع ایفا میکنند. نرم افزارهای SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) و HMI (Human Machine Interface) دو نوع از این سیستمهای کنترلی هستند که در صنایع مختلف از جمله صنعت برق، آب، گاز، سیمان و خودروسازی کاربرد گستردهای دارند.
نرم افزار اسکادا چیست ؟
این نرم افزارها امکان نظارت و کنترل بلادرنگ بر روی سیستمها و فرآیندهای پیچیده صنعتی را فراهم میکنند. یکی از عوامل کلیدی در موفقیت این سیستمها، پشتیبانی از پروتکلهای ارتباطی استاندارد و پرکاربرد مانند IEC 101، IEC 104، Modbus و DNP3 است.
محصولات
برند های معروف نرم افزار اسکادا
در حوزه نرم افزار اسکادا ، چندین شرکت بزرگ و معتبر وجود دارند که محصولات پیشرفتهای ارائه میدهند. این محصولات بهطور گسترده در صنایع مختلف از جمله برق، آب، گاز، نفت، پتروشیمی، سیمان و خودروسازی مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه به معرفی محصولات SCADA از برندهای مطرح در این حوزه میپردازیم:
1. ABB
ABB یکی از پیشروترین شرکتها در زمینه اتوماسیون صنعتی و سیستمهای SCADA است. این شرکت محصولات SCADA مختلفی ارائه میدهد که برای نظارت و کنترل شبکههای انرژی و صنعتی طراحی شدهاند.
محصولات:
MicroSCADA X : یکی از محصولات اصلی SCADA از ABB، MicroSCADA X است. این نرم افزار برای مانیتورینگ و کنترل بلادرنگ در شبکههای برق و سیستمهای توزیع انرژی طراحی شده است. MicroSCADA X بهطور گسترده در مراکز دیسپاچینگ برق و شبکههای توزیع کاربرد دارد و از پروتکلهای استاندارد صنعتی مانند IEC 104، IEC 61850 و Modbus پشتیبانی میکند. ویژگیهای کلیدی:
- نظارت و کنترل بلادرنگ
- رابط کاربری گرافیکی کاربرپسند
- امنیت بالا برای جلوگیری از حملات سایبری
- پشتیبانی از پروتکلهای متعدد برای یکپارچهسازی تجهیزات
Zenon : نرمافزار دیگری از ABB است که قابلیتهای پیشرفتهای برای مانیتورینگ و اتوماسیون صنعتی ارائه میدهد. Zenon بیشتر در پروژههای بزرگ صنعتی مانند صنایع خودروسازی و نفت و گاز استفاده میشود.
2. Schneider Electric
Schneider Electric یکی دیگر از برندهای معتبر جهانی در زمینه سیستمهای SCADA و نرم افزار اسکادا و اتوماسیون صنعتی است. این شرکت محصولات گستردهای در زمینه اتوماسیون صنعتی و نرمافزارهای SCADA ارائه میدهد.
محصولات:
EcoStruxure™ Geo SCADA Expert (قبلاً با نام ClearSCADA شناخته میشد): این نرمافزار برای نظارت و کنترل شبکههای توزیع برق، آب، گاز و نفت طراحی شده است و بهطور ویژه در مراکز دیسپاچینگ برق و آب استفاده میشود. EcoStruxure™ Geo SCADA Expert از پروتکلهای مختلف صنعتی از جمله IEC 101، IEC 104، Modbus و DNP3 پشتیبانی میکند. ویژگیهای کلیدی:
- پشتیبانی از پروتکلهای استاندارد صنعتی
- امنیت و قابلیت اطمینان بالا
- یکپارچهسازی با سیستمهای مختلف اتوماسیون
- قابلیت مانیتورینگ از راه دور
Wonderware InTouch : یکی از محبوبترین نرم افزارهای HMI و SCADA در جهان، Wonderware InTouch است که توسط Schneider Electric ارائه میشود. این نرمافزار بیشتر در کارخانههای صنعتی مانند صنایع سیمان و خودروسازی استفاده میشود. InTouch با ارائه یک رابط کاربری گرافیکی جذاب و پشتیبانی از پروتکلهای مختلف، امکان نظارت و کنترل بلادرنگ بر تجهیزات و فرآیندهای صنعتی را فراهم میکند.
3. Siemens
Siemens یکی از بزرگترین شرکتهای جهان در زمینه اتوماسیون و فناوریهای صنعتی و نرم افزار اسکادا است. این شرکت نیز محصولات SCADA متعددی دارد که در صنایع مختلف استفاده میشوند.
محصولات:
- SIMATIC WinCC : یکی از معروفترین نرمافزارهای SCADA از Siemens است. SIMATIC WinCC یک پلتفرم یکپارچه برای نظارت و کنترل فرآیندهای صنعتی و اتوماسیون ارائه میدهد. این نرمافزار بهویژه در صنایع خودروسازی، سیمان و پتروشیمی استفاده میشود. ویژگیهای کلیدی:
- قابلیت اطمینان و پایداری بالا
- پشتیبانی از پروتکلهای متنوع مانند Modbus و DNP3
- رابط کاربری گرافیکی مدرن و کاربردی
- امنیت سایبری پیشرفته برای محافظت از دادهها و تجهیزات
4. ABB Power Grids (هماکنون بخشی از Hitachi Energy)
Hitachi Energy (که قبلاً بخشی از ABB بود) یکی از پیشروترین شرکتها در حوزه اتوماسیون شبکههای برق است و محصولات پیشرفتهای برای SCADA و مدیریت انرژی ارائه میدهد.
محصولات:
- Network Manager SCADA : نرمافزار Network Manager SCADA یک سیستم پیشرفته برای مدیریت و نظارت بر شبکههای برق است. این نرمافزار در مراکز دیسپاچینگ برق استفاده میشود و از پروتکلهای صنعتی مانند IEC 101، IEC 104، DNP3 و Modbus پشتیبانی میکند. این نرمافزار قابلیت تجزیه و تحلیل دادههای بلادرنگ، بهینهسازی مصرف انرژی و پیشگیری از حوادث شبکه را دارد.
5. PSI AG
PSI یک شرکت آلمانی است که در زمینه نرم افزار SCADA و اتوماسیون صنعتی فعالیت میکند. محصولات این شرکت بیشتر در صنایع برق و گاز استفاده میشوند.
محصولات:
- PSIcontrol: PSIcontrol یکی از محصولات اصلی SCADA از PSI AG است که بهویژه در مراکز دیسپاچینگ برق و گاز استفاده میشود. این نرمافزار از پروتکلهای ارتباطی استاندارد مانند IEC 104، Modbus و DNP3 پشتیبانی میکند و قابلیتهای پیشرفتهای برای نظارت و کنترل بلادرنگ ارائه میدهد.
6. IDS GmbH
IDS GmbH یک شرکت آلمانی دیگر است که در زمینه نرم افزار SCADA و اتوماسیون صنعتی فعالیت میکند. محصولات این شرکت بهویژه در اروپا محبوب هستند.
محصولات:
- HIGH-LEIT : یکی از محصولات SCADA از IDS GmbH، HIGH-LEIT است که برای نظارت و کنترل شبکههای برق و گاز استفاده میشود. این نرم افزار از پروتکلهای IEC 101، IEC 104، Modbus و DNP3 پشتیبانی کرده و قابلیت یکپارچهسازی با سیستمهای مختلف را دارد.
نرم افزارهای SCADA از برندهای مطرح مانند ABB، Schneider Electric، Siemens، GE، PSI و IDS GmbH هر کدام ویژگیها و قابلیتهای منحصر به فردی برای نظارت و کنترل فرآیندهای صنعتی دارند. این نرم افزارها با پشتیبانی از پروتکلهای ارتباطی استاندارد مانند IEC 101، IEC 104، Modbus و DNP3 امکان یکپارچهسازی با تجهیزات مختلف را فراهم کرده و نقش مهمی در بهبود بهرهوری و ایمنی در صنایع مختلف ایفا میکنند.